ЦЕРЕБРОВАСКУЛЯР КАСАЛЛИКЛАР ТАСНИФИ

Цереброваскуляр касалликларнинг клиник таснифлари кўп. Уларнинг аксарияти 1989-йили Женевада қабул қилинган касалликларнинг 10-марта қайта кўриб чиқилган Халқаро таснифига (КХТ-10) асосланиб тузилган. КХТ-10 да «Цереброваскуляр касалликлар» I60-I67 рукнларда келтирилган бўлиб, улар асосий касалликлар сифатида берилган. Уларга, яъни бош мияда қон айланишининг ўткир бузилишларига G45 рукнда келтирилган «Ўтиб кетувчи транзитор ишемик атакалар» ҳам киради. Турли касалликлар асорати сифатида ривожланган цереброваскуляр бузилишлар бошқа рукнларда келтирилган.
КХТ-10 бўйича бош мияда қон айланишининг ўткир бузилишлари таснифини келтириб ўтамиз (1-жадвал).

1-жадвал
Бош мияда кон айланишининг ўткир бузилишлари таснифи (КХТ-10 бўйича)

Номланиши	Koди
Транзитор ишемик атакалар	G45
Вертебробазиляр артериялар ҳавзасида	G45.0
Уйқу артерияси ҳавзасида	G45.1
Бир нечта церебрал артерияларда	G45.2
Инсулт
Нотравматик субарахноидал қон қуйилишлар	I60
Каротид синусдан	I60.0
Миянинг ўрта артериясидан	I60.1
Олдинги бириктирувчи артериядан	I60.2
Орқа бириктирувчи артериядан	I60.3
Базиляр артериядан	I60.4
Умуртқа артериясидан	I60.5
Бошқа артериялардан	I60.6
Мияга қон қуйилиши	I61
Бош миянинг субкортикал соҳасига	I61.0
Бош миянинг кортикал соҳасига	I61.1
Мия устунига	I61.3
Миячага	I61.4
Мия қоринчаларига	I61.5
Бош миянинг бир қанча соҳасига	I61.6
Бошқа ва ноаниқ интракраниал қон қуйилишлар	I62
Ишемик инсулт	I63
Прецеребрал артериялар тромбозида	I63.0
Прецеребрал артериялар эмболиясида	I63.1
Церебрал артериялар тромбозида	I63.3
Церебрал артериялар эмболиясида	I63.4
Ноаниқ сабаблар туфайли ривожланган инфаркт	I63.9
Бош мияда қон айланишининг аниқланмаган ўткир бузилишлари	I64
Уткир гипертоник (гипертензив) энцефалопатия	I67.4
Инсулт асоратлари	I69
Субарахноидал қон қуйилиш асорати	I69.0
Паренхиматоз қон қуйилиш асорати	I69.1
Ишемик инсулт (мия инфаркти) асорати	I69.3
Ноаниқ инсулт асорати	I69.8
Изоҳ: тасниф қисқартириб келтирилган.

КХТ-10 статистик таҳлил учун мослаб тузилган бўлиб, касалликларнинг клиникасини ўзида тўла акс эттирмайди. Шу боис клиник ташхис қўйишда клиник таснифлардан фойдаланиш талаб этилади.

Manba: ©Z. Ibodullayev. Asab kasalliklari. 2-nashr. Darslik, Toshkent, 2021., 960 b.
©Z. Ibodullayev. Nevrologiya. Qo`llanma., Toshkent, 2017., 404 b.
©Z. Ibodullayev. Insult va koma, Toshkent, 2013., 193 b.
© Ibodullayev ensiklopediyasi ©asab.cc