PO‘STLOQ TsITOARXITEKTONIKASI VA MIELOARXITEKTONIKASI

Po‘stloq tsitoarxitektonikasi. Po‘stloq (cortex cerebri) nerv hujayralari (neyronlar) va glial xujayralar (neyrogliya) tanalaridan iborat. Shu bois kulrang tusga ega. Po‘stloqda 14 mlrd neyron bor. Yosh o‘tgan sayin ularning soni kamayib boradi. Bu tabiiy hol. Glial hujayralar undan deyarli 10 barobar ko‘p, ya’ni 100–130 mlrd. Po‘stloq qalinligi 2–5 mm. Po‘stloqda egat va pushtalar ko‘pligi sababli g‘adir-budir tuzilishga ega. Uning umumiy maydoni 2000–2200 sm².

Po‘stloq 6 qavatli tuzilishga ega (10.7-rasm). Bular:

1 – molekulyar qavat (lamina molecularis);
2 – tashqi donador qavat (lamina granularis externa);
3 – tashqi piramidal qavat (lamina pyramidalis externa);
4 – ichki donador qavat (lamina granularis interna);
5 – ichki piramidal qavat (lamina pyramidalis interna);
6 – multiform hujayralar qavati (lamina multiformis).

     Po‘stloq mieloarxitektonikasi. Po‘stloqning har bir qavatida neyronlar va glial hujayralardan tashkari, turli tomonlarga yo‘nalgan nerv tolalari ham mavjud. Po‘stloq ichidayoq mielin parda bilan qoplangan ushbu tolalar kulrang tusga ega hujayralar to‘plami orasida taram-taram bo‘lib oq tusda ko‘zga tashlanadi. Ushbu manzarani oddiy mikroskop ostida ko‘rish mumkin. Bunga po‘stloq mieloarxitektonikasi deyiladi.

Manba: ©Z. Ibodullayev. Tibbiyot psixologiyasi. Darslik., 3-nashr., T.; 2019., 494b.
  ©Z. Ibodullayev. Umumiy nevrologiyasi. Darslik., T.; 2021., 312b.
  © Ibodullayev ensiklopediyasi., 2022 y;
  ©asab.cc