Vertebrobazilyar sistema

Umurtqa arteriyasi (a.vertebralis). Chap va o‘ng tomondagi ikkala umurtqa arteriyasi ham a.subclavia sinistra et dextra dan boshlanadi. Bu joy C_VII bo‘yin umurtqasi sohasiga to‘g‘ri keladi. A. vertebralis bo‘yin umurtqalarining ko‘ndalang o‘siqchalari orasida joylashgan umurtqa kanaliga (canalis vertebralis) kirib yuqoriga ko‘tariladi.

Canalis vertebralis C_II – C_VI umurtqalari orasida joylashgan. A. vertebralis umurtqa kanalidan chiqib yuqoriga ko‘tariladi va foramen occipitale magnum orqali kalla suyagi ichiga kiradi. Bu erda chap va o‘ng tomondagi umurtqa arteriyalari o‘zaro qo‘shilmasdan turib quyidagi tarmoqlarni beradi: oldingi va orqa spinal arteriyalar (aa. spinales anterior et posterior) va miyachaning orqa pastki arteriyasi (a. cerebelli inferior posterior) (14.4-rasm).

14.4-rasm. Umurtqa arteriyasi topografiyasi

Oldingi spinal arteriyalar uzunchoq miyaning pastki qismida qo‘shilib, orqa miyaning oldingi toq arteriyasini (a. spinalis anterior) hosil qiladi. Natijada uzunchoq miyaning bazal qismida kichik arteriyal aylana shakllanadi. Bunga Valllenberg-Zaxarchenko aylanasi deyiladi.

Ushbu arteriya uzunchoq miyaning pastki va orqa miyaning yuqori qismini qon bilan ta’minlashda ishtirok etadi. Oldingi spinal arteriyalardan sal pastroqda ajralib chiqqan orqa spinal arteriyalar esa bir-biri bilan qo‘shilmaydi.
Miyachaning orqa pastki arteriyasi (a. cerebelli inferior posterior) esa umurtqa arteriyasidan yanada pastroqda ajralib chiqadi va miyachaning pastki qismini qon bilan ta’minlaydi.

Manba: © Z. Ibodullaev. Umumiy nevrologiya. Darslik. Toshkent, 2021.,312b
   © Ibodullaev entsiklopediyasi
   © asab.cc