V. Tserebral tipdagi sezgi buzilishlari

Miya ustuni, talamus, ichki kapsula va orqa markaziy pushta zararlansa, tserebral tipdagi sezgi buzilishlari rivojlanadi. Bunday holatlarda sezgi buzilishlari o‘tkazuvchi tipda buziladi.

1. Miya ustuni zararlanishi. Miya ustunida joylashgan patologik o‘choqda alternirlashgan tipdagi sezgi buzilishlari rivojlanadi: o‘choq tomonda – yuzda gemianesteziya (V nervning spinal yadrosi), qarama-qarshi tomonda – tanada barcha sezgilar gemianesteziyasi (tanani innervatsiya qiluvchi sezgi tolalari).  

2. Talamus zararlanishi. Qarama-qarshi tomonda “besh gemisindrom” rivojlanadi: gemianesteziya, gemigiperpatiya, gemiataksiya, gemialgiya, gemianopsiya. Bunga Dejerin-Russi sindromi ham deyiladi. 

3. Ichki kapsula zararlanishi. Ichki kapsula orqa sonining orqa qismi zararlansa, qarama-qarshi tomonda “uch gemisindrom” (gemianesteziya, gemianopsiya, gemiataksiya) rivojlanadi. Ichki kapsula to‘la zararlansa, “uch gemisindrom” quyidagicha namoyon bo‘ladi: gemiplegiya, gemianesteziya, gemianopsiya. 

5. Orqa markaziy pushta zararlanishi. Orqa markaziy pushta to‘la zararlansa, qarama-qarshi tomonda barcha sezgilar gemianesteziyasi, qisman zararlansa – qo‘l yoki oyoqda monoanesteziya kuzatiladi. Agar orqa markaziy pushta ta’sirlantirilsa, u holda Jekson tipidagi sensor xurujlar ro‘y beradi. 

5. Yuqori va pastki parietal pushtalar zararlansa, murakkab sezgi turlari buziladi va astereognoziya, autotopognoziya, anozognoziya, psedopolimeliya kabi simptomlar yuzaga keladi. Bu haqda katta yarimsharlar  yozilgan joyda ma’lumot berilgan.

6. Psixogen gemianesteziya. Isteriya uchun xos. Bunday bemorda gemianesteziya tananing qoq o‘rta chizig‘i bo‘ylab aniqlanadi. Organik tipdagi gemianesteziya o‘rta chiziqdan sal ichkaridan boshlanadi. Isterik tipdagi sezgi buzilishlari na segmentlar sohasiga, na nervlar topografiyasiga to‘g‘ri keladi.