Orqa miyaning afferent va efferent yo'llari

A. Yuqoriga yo'naluvchi (afferent) yo'llar) – sezgi im-
pulslarini orqa miyadan bosh miyaga o'tkazuvchi yo'llar. Ularga quyidagilar kiradi:

Oldingi spinotalamik yo'l – talamusga taktil impulslarni o'tkazadi.
Orqa spinoserebellyar yo'l (Fleksig tutami) – miyachaga proprioseptiv impulslarni o'tkazadi.
Oldingi spinoserebellyar yo'l (Govers tutami) – miyachaga proprioseptiv impulslarni o'tkazadi.
Lateral spinotalamik yo'l – talamusga og'riq va harorat impulslarini o'tkazadi.
Gollning nozik tutami – tananing pastki qismi va oyoqlardan proprioseptiv impulslarni o'tkazadi.
Burdaxning ponasimon tutami - tananing ustki qismi va qo'llardan proprioseptiv impulslarni o'tkazadi.

B. Pastga yo'naluvchi (efferent) yo'llar – harakat im-
pulslarini bosh miyadan orqa miyaga o'tkazuvchi yo'llar. Ularga quyidagilar kiradi:

Oldingi (kesishmagan piramidal) kortikospinalyo'l – bosh miya katta yarimsharlarining motor markazlaridan orqa miyaning oldingi shoxlariga harakat impulslarini o'tkazadi.
Lateral (kesishgan piramidal) kortikospinal yo'l – bosh miya katta yarimsharlarining motor markazlaridan orqa miyaning oldingi shoxlariga harakat impulslarini o'tkazadi.
Retikulospinal yo'l – bosh miyaning retikulyar formatsi-yasidan orqa miyaning oldingi shoxlariga nerv impulslarini o'tkazadi.
Tektospinal yo'l – o'rta miyaning to'rttepaligi, ya'ni bir-lamchi ko'rish va birlamchi eshitish markazlaridan orqa miyaning oldingi shoxlariga nerv impulslarini o'tkazadi.
Vestibulospinal yo'l – uzunchoq miyada joylashgan vestibulyar yadrolardan orqa miyaning oldingi shoxlariga nerv impulslarini o'tkazadi.
Rubrospinal yo'l (Monakovyo'li) – qizil yadrodan orqa miyaning oldingi shoxlariga nerv impulslarini o'tkazadi.

Manba: © Z. Ibodullayev. Nevrologiya. Qo`llanma. Toshkent, 2017., 404 b.
© Z. Ibodullayev. Umumiy nevrologiya. Darslik. T:, 2021., 312 b.
© Ibodullayev ensiklopediyasi © asab.cc

Muallif: Zarifboy Ibodullaev - 1994 yilda “Insulinga bog‘liq bo‘lmagan qandli diabetda serebrovaskulyar kasalliklarning insultdan oldingi shakllarining klinik va neyrofiziologik xususiyatlari” mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qildi. 1991-1995 yillar – 2-Toshkent davlat tibbiyot instituti asab kasalliklari kafedrasi assistenti. 1995-1997 yillar – 2-Toshkent davlat tibbiyot instituti asab kasalliklari kafedrasi dotsenti.