Hidlov nervini tekshirish usullari

Tekshirish qoidasi. Tekshirilayotgan moddalar nomi bemordan sir tutiladi, biroq bu moddalar unga avvaldan tanish bo‘lishi kerak. Bu maqsadda engil hid taratuvchi moddalar (qahva, suyultirilgan valerian, kamfora, limon) qo‘llaniladi. Ular bemordan chekkaroqqa turadi va usti yopib qo‘yiladi. Hidlov funktsiyasi har bir burun teshigida alohida-alohida tekshiriladi. Tekshiruv paytida bemor ko‘zlari va og‘zini yumib o‘tiradi, ikkinchi burun teshigini barmog‘i bilan yopib turadi (6.4-rasm).

Zararlanish simptomlari: anosmiya – hid bilmaslik; giposmiya – hid bilishning pasayishi; giperosmiya – hid bilishning kuchayishi; hidlov gallyutsinatsiyasi – aslida yo‘q bo‘lgan hidlarni sezish.  

Topik diagnostikasi

1. Bir tomonlama giposmiya va anosmiya hidlov so‘g‘oni, hidlov trakti va hidlov uchburchagi zararlanganda uchraydi. 
2. Ikki tomonlama giposmiya, anosmiya, odatda, O‘RVI sababli yuzaga keladi va nevrologik jihatdan diagnostik ahamiyatga ega emas.
3. Giperosmiya homiladorlik, kamqonlik, avitaminoz, xayz payti, shizofreniya va maniakal-depressiv psixozda kuzatiladi. Ba’zi odamlar turli hidlarga o‘ta sezgirligi va ularni ajrata olish qobiliyatiga ega bo‘ladi. Bu esa norma. 
4. Hidlov paresteziyasi (dizosmiya) vegetativ-vistseral paroksizmlar va psixosomatik buzilishlar uchun xos.   
5. Hidlov gallyutsinatsiyasi hid bilishning po‘stloq markazlari (gippokamp) ta’sirlanishida kuzatiladi. Gippokamp – aksariyat hollarda epileptik xuruj generatori.